Hoge bomen in de misdaad – Klaas Bruinsma

Tegenwoordig is Willem Holleeder met afstand de bekendste naam in de Amsterdamse onderwereld. In de jaren ’80 was dat zonder twijfel Klaas Bruinsma. Hij bereikte een bijna mythische status. In deze documentaire uit de serie “Hoge bomen in de misdaad” wordt gekeken naar hoe Bruinsma één van de meest beruchte drugshandelaars werd van Nederland.

Professionalisering

Bruinsma’s stijl van werken luidt in elk geval een nieuwe episode in de onderwereld in: liquidaties zoals we die nu kennen zijn met hem begonnen. Bruinsma professionaliseert de drugshandel, houdt er allerlei ‘divisies’ op na die aankoop, vervoer en distributie van drugs regelen. Hij koopt structureel douaniers en politiemensen om, en heeft fiscalisten die voor hem werken.

Feit is ook dat door Bruinsma het politieapparaat is veranderd. In de jaren tachtig is zijn macht schier onaantastbaar. De autoriteiten schrikken zich rot als uit onderzoek zonneklaar blijkt dat er tal van criminele netwerken in Nederland actief zijn. Alleen al op de Bruinsma- groep zet de politie in allerijl een Interregionaal Recherche Team van 90 man.

Ondergang

Vanaf eind 1988 stort zijn drugsimperium met een paar enorme klappen ineen en blijft er van de man voor wie de criminele wereld heeft gesidderd, niet veel méér over dan een notoire cokesnuiver. Zijn val wordt in die dagen bespoedigd door een omvangrijk artikel in Het Parool van journalist Bart Middelburg, één van de geïnterviewden in Hoge Bomen in de misdaad
De krant zet Klaas Bruinsma neer als een jongen van goede komaf – zijn vader was de directeur van de Raak Frisdranken Fabrieken – die op het schoolplein al in hasj handelt en één van de grootste drugshandelaren in de wereld is. Zijn naam wordt verbonden aan een serie onopgeloste en soms zeer brute moorden.

Liquidatie

Bruinsma is ineens een bekende naam en hij verliest zijn professionele benadering. Hij wil nog één klapper maken, maar de zogenaamde ‘Grote Berg’, ruim 45.000 kilo hasj met een geschatte straatwaarde van 400 miljoen gulden, wordt ontdekt. Bruinsma zélf heeft te veel ruchtbaarheid gegeven aan dit transport. Criminele mede-investeerders zijn hun geld kwijt.
Klaas Bruinsma is een risicofactor geworden voor andere kopstukken in de Amsterdamse onderwereld. Hij drinkt, hij is tamelijk paranoïde en hij heeft te veel vijanden gemaakt. Het wachten is op zijn liquidatie. Die vindt plaats in de nacht van 26 op 27 juni 1991 in Amsterdam. Oud-rechercheur Martin Hoogland wordt voor deze moord veroordeeld.

Hoogland – in 2004 zelf geliquideerd – was de politie nét voor. Bruinsma’s arrestatie was dichtbij, zegt voormalig IRT-chef Johan van Kastel in Hoge Bomen in de misdaad, maar de politie wilde de Hollandse Godfather voor méér pakken dan alleen hasjhandel. Het verzamelen van de bewijslast kostte tijd, teveel tijd bleek achteraf.