Longstay

In de Brabantse bossen bij het dorpje Zeeland staat een hoog hek afgezet met prikkeldraad. Achter het hek leven zo’n 40 mannen. Het zijn psychiatrische patiënten die vreselijke delicten hebben begaan. Ze hebben een gevangenisstraf en een TBS-behandeling achter de rug en zijn uitbehandeld. Ze komen niet vrij omdat ze te gevaarlijk worden geacht om terug te keren in de samenleving. Verblijf in de Longstay wordt ook wel verborgen levenslang genoemd.

In deze documentaire van Dokument wordt onder ander Willem geïnterviewd, hij is in de weer met motorzaag en hakbijl. Daar is niets gek aan, behalve dat hij, zoals hij zelf zegt, bekend staat als lustmoordenaar. En dat hij hout verzaagt binnen de muren van een tbs-kliniek in het zuiden van Nederland, waar hij al sinds 1974 vastzit. Willem heeft geaccepteerd dat hij, zoals het merendeel van de veertig mannen in de inrichting voor uitbehandelde tbs’ers, niet meer vrijkomt.

De 57-jarige Frank hoeft ook niet meer de samenleving in. “Ik weet dat ik gevaarlijk ben. Ik wil geen slachtoffers meer.” In Longstay, een eufemisme voor levenslang, wordt nog een aantal andere tbs’ers gedurende negen maanden bij hun dagelijkse routine gevolgd. Ze vertellen in opvallend openhartige en indringende interviews over hun verleden, hun misdaden, hun dromen, de liefde. De mannen gedijen bij rust, regelmaat, werk en onderlinge broederschap. Zoals overal zijn er kleine, maar overzichtelijke problemen, zoals het tijdens hun verblijf getrouwde homostel Frank en Dolf die meer privacy willen. Behalve de inwoners wordt ook het personeel gevolgd, bijvoorbeeld bij overleg over de mogelijkheden tot ‘seksuele zorg’. Tot het zover is, lijkt de behandeling van de pedicure de enige vrouwelijke aanraking die de tbs’ers zullen genieten.